2021’in ilk çeyreğinde ham çelik üretimi %9.6, nihai çelik tüketimi ise %42.3 oranda artarak 7.7 milyon ton seviyesine yükseldi. Şubat ayı ile karşılaştırdığımızda, Mart ayı süresince yerel çelik üretim ve tüketim seviyelerindeki artış olası bir iyileşmenin sinyalini verse de; koronavirüsün çelik ihracatına olan etkileri daha da gözle görülür hale geldi. Mart ayında Türkiye’nin çelik ihracatının hacmi %23.4 düşüşle 1.6 milyon ton seviyesine gerilerken, ihracat değeri %22.8 düşüşle $1.2 milyar seviyesinde sabitlendi. Aynı süreç içerisinde temel metal üretimi %1 oranda aşağıdaydı.
Geçen yılın ilk çeyreğiyle karşılaştırıldığında, 2021’in ilk çeyreğinde Türkiye’nin çelik ihracatı 5.1 milyon tonluk hacimle %11.6’lık düşüşe işaret ederken, çelik ihracatının hacmi 3.6 milyon tona ulaşarak değer bakımından %33.3 artışla $2.6 milyar seviyesine ulaştı.
2021 İlk Çeyreğinde Türk Çelik Sektörü | Ocak | Şubat | Mart | 2021 İlk Çeyrek Toplamı | Değişim %(2020 Ç1) |
Ham Çelik Üretimi | 3,000,000 ton | 2,900,000 ton | 3,100,000 ton | 9,000,000 ton | +9.6% |
Nihai Mamul Tüketimi | 2,000,000 ton | 3,000,000 ton | 2,700,000 ton | 7,700,000 ton | +42.3% |
Çelik İhracatı | 1,900,000 ton | 1,600,000 tons | 1,600,000 tons | 5,100,000 ton | -11.6% |
Çelik İhracatı Değeri | $1.3 milyar | $1.1 milyar | $1.2 milyar | $3.6 milyar | -14.4% |
Çelik İthalatı | 1,400,000 ton | 1,200,000 ton | 1,000,000 ton | 3,600,000 ton | +33.3% |
Çelik İthalatı Değeri | $950 milyon | $817 milyon | $833 milyon | $2.6 milyar | +13.4% |
TÜİK’in 2021’in ilk çeyreğine dair yayımladığı istatistiklere baktığımızda, sıcak haddelenmiş sac ihracatı hacmen %35.4 daralarak 626,040 ton seviyesine gerilerken, sıcak haddelenmiş sac ihracatının değeri geçtiğimiz senenin ilk çeyreğine kıyasla %44.4 düşüşle $287.58 milyonda sabitlendi. 2021’in Ocak – Mart aylarında filmaşin ihracatının hacmi %31.6 azaralak 324,000 tona gerilerken, filmaşin ihracatının değeri 2019’un ilk çeyreğine kıyasla %37.5 düşüşle $149,35 milyon oldu. Mart ayında inşaat demiri ihracatı hacmen %13.7 artışla $225.22 milyon seviyesine yükseldi.
2021 ÇELİK SEKTÖRÜ BELİRSİZLİKLE KARŞI KARŞIYA
Geçtiğimiz birkaç ay içinde, birçok çelik fabrikası üretimlerini düşen talebe paralel olarak düzenlerken, hükümetlerin talimatlarına uygun olarak faaliyetlerini ve dolayısıyla üretim seviyelerini azalttı. Bu durum aynı Türk çelik ihracat ürünlerinin değerlerinin düşmesine benzer şekilde, diğer ülkelerin çelik sektörleri de zorlu bir mücadele ile karşı karşıya bıraktı. Fransa’nın Ekonomi, Maliye ve Sanayi Bakanlığı, çelik ürünleri ihracat değerinin 2021 birinci çeyrekte %19,8 düştüğünü ve €1,97 milyar değerinde temel çelik ürünleri ve ferroalyaj ithalatının 2019 yılına göre %21’lik bir düşüşe işaret ettiğini bildirdi.
Salgının çelik sektörünü etkilemeden önce, 2019’un dördüncü çeyreğinde, çelik tüketimi AB’de %10,8 oranda azaldı. Eurofer’e göre Covid-19 salgını sırasında çelik tüketimi ve genel ekonomik görünüm düşüşte. Geçen ay, Eurofer AB çelik üretiminin %50 azalarak ve yeni siparişlerin %70-75 oranda daraldığını belirtmişti. Eurofer AB sanayi sektörlerinin yılın üçüncü çeyreğinde tamamen açılması beklentisinde.
ArcelorMittal, 2021’in ilk çeyreğinde $1.12 milyar net zarar bildirerek, 2019’un aynı dönemindeki $414 milyon net kar seviyesine kıyasla çelik sektöründeki daralmanın boyutlarını gösterdi. Koronavirüs salgını süresince şirketin çelik sevkiyatı %1.2 oranda azalırken, ham çelik üretimi 2010’un ilk çeyreğine kıyasla %12.4 oranla aşağıda seyretti. Şirketin CEO’su Lakshmi N. Mittal çelik sektörünün yakın geleceği için belirsizliğin öne çıktığını belirtirken, ArcelorMittal’in 2021’in ikinci çeyreği için 13.5 – 14.5 ton aralığında çelik sevkiyatı yapması bekleniyor.
Japonya’nın en büyük çelik üreticisi Nippon Steel, 2021’in ilk çeyreğinde $4 milyar net zarar bildirirken, firma geçtiğimiz ay çelik üretimini, azalan talep ve duraksayan inşaat projelerine paralel olarak %25 azaltmıştı. Nippon Steel’in başkanı Eiji Hashimoto, 2021’in ikinci çeyreğinde kaçınılmaz kayıplara dikkat çekerek, koronavirüs salgınının ardından çelik endüstrisindeki herhangi bir toparlanmanın muhtemelen diğer sektörlerden daha yavaş olacağını belirtti. Benzer şekilde, JFE Steel $1,84 milyar zarar bildirirken, çelik stoklarını kısmayı ve üretim seviyesini azaltmayı hedefliyor.
Otomotiv Sektörü Çelik Sektörünün Geleceğine İpucu Verebilir
Türkiye Otomotiv Sanayicileri Derneği’nin Nisan 2021 istatistikleri, koronavirüs salgını sırasında yerel endüstrideki kritik düşüşlere dikkat çekiyor. Ocak – Nisan 2019 dönemi ile karşılaştırıldığında, Türkiye’nin araç üretimi %28 azalırken (toplam 352.309 adet), ticari araç üretimi 2021 yılının ilk dört aylık döneminde %96.6 (1.503 adet) ve binek otomobil üretimi %88.4 (9.661 adet) geriledi.
Aylar süren üretim aksaklıklarının ardından otomobil endüstrisi satışların da düştüğünü gösterdi. ABD’de otomotiv satışları daha önce tahmin edilenden yaklaşık 800.000 daha aşağıda seyrederken ve General Motors’un 2021 1. çeyrek kazanç raporu, koronavirüsün şirkete 1.4 milyar dolara mâl olduğunu ortaya koydu. Moody’s Ford’un kredi skorunu aşağıya çekerken, GM’in kredi notunun olası düşüşle karşı karşıya olabileceğini belirtti. Her iki firma da 18 Mayıs Pazartesi itibariyle üretime tekrar devam etmesiyle, GM’in hisseleri %9, Ford’un hisseleri ise %6.7 arttı.
Apple Maps’in büyük şehirleri kapsayan verilerine göre, tüketicilerin ulaşım için toplu taşımadan ziyade bireysel otomobillerini kullandığını belirtmesi, otomotiv sektörü için olumlu karşılandı. ABD’deki en büyük yeni araba satıcısı AutoNation, koronavirüs salgınının ilk günlerindeki keskin düşüşün ardından araba satışlarının iyileştiğini belirtti.
Demir Çelik Sektörünün Yakın Geleceği
Koronavirüs süresince düşen çelik fiyatlarına ek olarak, Türkiye’deki çelik ihracatının hacmi ve değerinin ileri dönemde küçülmesi olası görülmekte. Diğer ülkelerdeki çelik sektörlerine benzer bir şekilde zor durumla karşılaşan çelik ihracatçıları, aynı zamanda AB’de ülkemizin sıcak haddelenmiş levha ihracatına dair başlattığı antidamping soruşturmasını yakından izlemekte. Değişen ticari ilişkilere ek olarak, yerel otomotiv ve inşaat sektörlerinin performansı kilit önem taşımakta. Yüksek oranda artan çelik ithalatına dikkat çeken TÇÜD, bu belirsizlik sürecinde yerel çelik sektörünün korunması için çağrıda bulundu.